Διατροφικοί μύθοι που κυκλοφορούν ανάμεσά μας.
Πρωτεϊνη
Οι πρωτεΐνες αποτελούν το δομικά στοιχείο όλων των κυττάρων και συμμετέχουν ενεργά στη σύνθεση των ενζύμων, των ορμονών, της αιμοσφαιρίνης και των αντισωμάτων. Ενώ οι ανάγκες σε λίπη μπορούν να καλυφθούν από υδατάνθρακες και πρωτεΐνες κατά ένα μεγάλο ποσοστό και οι ανάγκες σε υδατάνθρακες μπορούν να καλυφθούν από λίπη και πρωτεΐνες. Όμως οι ανάγκες σε πρωτεΐνες μπορούν να καλυφθούν μόνο από πρωτεΐνες. Η συμβολή των πρωτεϊνών στο ενεργειακό ισοζύγιο είναι περιορισμένη και εξαρτάται από τη σωστή παροχή στον οργανισμό υδατανθράκων και λιπών. Όταν η διατροφή είναι ισορροπημένη σε υδατάνθρακες και λίπη τα αμινοξέα που μεταβολίζονται από την πρωτεΐνη της διατροφής χρησιμοποιούνται για τις δομικές ανάγκες του σώματος και όχι σαν πηγή ενέργειας. Όταν γίνεται υπερβολική λήψη πρωτεΐνης, οι επιπλέον πρωτεΐνες καταβολίζονται και το άζωτο αποβάλλεται με τα ούρα, το δε υπόλοιπο της
πρωτεΐνης είτε χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας, είτε αποθηκεύεται στις λιπαποθήκες του σώματος με τη μορφή λίπους. Όταν η παροχή πρωτεϊνών στον οργανισμό είναι χαμηλή είναι πιθανό να χαθεί μυϊκός ιστός, γιατί δεν υπάρχει αρκετή πρωτεΐνη να αναπληρώσει την πρωτεΐνη που χάθηκε (αρνητικό ισοζύγιο αζώτου). Ακόμη ο οργανισμός μπορεί να αναγκαστεί να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες από πρωτεΐνες του μυϊκού ιστού, όταν δεν υπάρχει κανονική παροχή θερμίδων (καταβολισμός μυϊκού ιστού). Οι πρωτεΐνες όπως και οι υδατάνθρακες και τα λίπη αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο, αλλά επιπλέον περιέχουν στο μόριό τους και άζωτο, περίπου το 16% του βάρους τους. Οι πρωτεΐνες αποτελούνται από αμινοξέα. Αυτά διακρίνονται σε απαραίτητα και μη απαραίτητα. Τα μη απαραίτητα μπορούν να συντεθούν στον οργανισμό, ενώ τα απαραίτητα δε συντίθενται και πρέπει να λαμβάνονται με την τροφή καθημερινά. Οι πρωτεΐνες της διατροφής διακρίνονται σε ζωικές και φυτικές. Οι ζωικές πρωτεΐνες έχουν υψηλή βιολογική αξία αλλά και υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος. Οι καλύτερες πηγές διατροφικής πρωτεΐνης είναι το άπαχο κρέας, το κοτόπουλο χωρίς το δέρμα του, τα άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ασπράδια των αυγών και συνδυασμοί από φυτικές πρωτεΐνες. Ακόμη θεωρείται σημαντικό ότι ο οργανισμός αφομοιώνει από κάθε γεύμα περίπου 30 γραμμάρια πρωτεΐνης. Αυτός είναι ένας ακόμη σημαντικός λόγος που προτείνονται 4-6 μικρά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η παγκόσμια οργάνωση υγείας προτείνει 0,8 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά κιλό βάρους σώματος. Αυτή η ποσότητα όμως θεωρείται πολύ μικρή για άτομα που γυμνάζονται και ιδιαίτερα για άτομα που γυμνάζονται με βάρη. Η ποσότητα πρωτεΐνης που πρέπει να λαμβάνουν καθημερινά οι αθλητές κυμαίνεται από 1,2 έως 2 γραμμάρια ανά κιλό βάρους σώματος. Η πρωτεινη σαν σκευασμα (συμπληρωμα διατροφης) κυκλοφορει σε διαφορες μορφες οπως σκονη,ροφημα,μπαρα (energie bar) και οι βασικοτερες κατηγοριες ειναι οι εξης: πρωτεινη αυγου(ασπραδι), καζεινη και οι γνωστες μας WHEY (υπαρχουν και αλλες αλλα ειναι παραλλαγες αυτων εδω). Οι πρωτεινες αυγου παρολο που εχουν υψηλη βιολογικη αξια (λογω του αυγου που περιεχει καλο ποσοστο πρωτεινης) υστερουν σε αμινοξεα αφου πολλες απο αυτες δεν περιεχουν κροκο(αμινοξεα). Η καζεινη (πρωτεινη που βγαινει απο το γαλα) αν και περιεχει αρκετα αμινοξεα η απορροφηση της δεν ειναι γρηγορη. Το καλο ειναι οτι περιεχει τυροζινη , ουσια που δρα σαν αμινοξυ διεργεσης οποτε αμα καποιος την παρει κανα 2ωρο πριν την προπονηση θα τον βοηθησει(λογω υπερεντασης). Το κακο ειναι οτι περιεχει λακτοζη , ουσια που προκαλει δυσπεψια. Τελος παμε και στις πρωτεινες τυπου WHEY. Οι WHEY θεωρουνται οι καλυτερες απο πολλους και ο λογος ειναι ο εξης: ειναι η πιο απορροφισιμες πρωτεινες απ' ολες (εχουν την υψηλοτερη βιολογικη αξια) και διαθετουν αρκετα ΒCAA αμινοξεα (δουλεια τους ειναι να προστατευουν τον οργανισμο απο την υπερκοπωση και να βοηθουν στην ανακαμψη του). Επισης οι πρωτεινες WHEY εχουν χαμηλη περιεκτικοτητα σε λακτοζη οποτε δεν προκαλουν δυσπεψια και εντερικες διαταραχες. Ακομα διασπουνται πιο ευκολα και εχουν και ωραια γευση. Το μειονεκτημα τους ειναι οτι δεν εχουν γλουταμινη(ενα απο τα 20 αμινοξεα που συνθετουν την πρωτεινη και κυριο συστατικο στην μεταβολικη δραστηριοτητα του οργανισμου). Αμινοξέα
Τα αμινοξεα οπως προειπαμε συνθετουν την πρωτεινη και χωριζονται σε 2 κατηγοριες. Τα βασικα ,δηλαδη αυτα που δεν μπορει να συνθεσει ο οργανισμος απο μονος του οποτε πρεπει να τα παρει μεσω της τροφης και τα μη βασικα , αυτα που τα παραγει και ο οργανισμος μας απο μονος του οποτε δεν του ειναι και τοσο σημαντικα. Η αναλογια βασικων - μη βασικων ειναι 8-12. Τα αμινοξεα κανουν την ιδια δουλεια με την πρωτεινη και τα βασικοτερα ειναι: η γλουταμινη, η γλυκινη και ζελατινη και η κρεατινη. Τη κρεατίνη την συνανταμε στο κρεας και τα ψαρια (αν και την παραγουμε και εμεις μεσα στο ηπαρ μας) και μετα απο καποιες ενωσεις η τελικη μορφη της ειναι η φωσφοροκρεατινη ,μια πανισχυρη ουσια που παρεχει ενεργεια και εξαφανιζει την κοπωση. Συμφωνα με ερευνες δεν εχει αποδειχθει πως δημιουργει καποια παρενεργεια (με την προυποθεση οτι οι δοσεις ειναι μεχρι και 25 γραμμαρια και η περιοδος χρησης της να μην ξεπερναει τα 5 χρονια)
